तत्कालीन गलैंचा तथा ऊन विकास समितिको कार्यालय ,धुम्बाराही परिसरभित्र मिति २०६० असोज २७ का दिन अज्ञात बन्दुकधारीबाट कार्यालयका कर्मचारी अनिल चौधरीको हत्या भएको विषयमा सत्य, तथ्य बुझ्न मलाई सुरक्षा निकायले ४ दिनसम्म अनुसन्धानमा राखी आवश्यक परेमा पुनः लैजाने सर्तमा छाडिएकोमा पुनः मिति २०६० मंसिर १ गतेका दिन काठमाडौंको कपन गाविस– ३ मा बसोबास गर्दै आएकोे मलाई ‘सुरक्षा निकायबाट आएका हौँ भन्ने साधारण पोशाकमा आएका २ जवान व्यक्तिहरूले कार्यलय परिसरबाटै लिएर गए ।
यसरी राज्य पक्षद्वारा अपहरण शैलीमा मलाई अनिश्चित स्थानमा लगियो । धेरै दिन बितिसक्दा पनि मेरो बारेमा परिवारले केही अत्तोपत्तो नपाएपछि मेरी श्रीमतीले पटक पटक सञ्चार माध्यम, नागरिक समाज, मानव अधिकारकर्मी आदि स्थानमा खोज खबर गरिदिन र थुनिएको भए रिहाइको माग गर्न धेरैकोे ढोका ढकढकयाउन पुगिछन् । तर पनि उनी निराश भएर फर्किन बाध्य बनिन् । मसँग आश्रित मेरो परिवारको आयको अर्को कुनै श्रोत थिएन । मेरा ५५ वर्षीय पिता, ५० वर्षीया माता, अविवाहित भाइ १, अविवाहित बहिनी २, श्रीमती, नाबालक छोरा १ र छोरी २ गरी जम्मा गरी ९ सदस्यको भरण पोषणको जिम्मेवारी पूरा गर्दै आएको मलाई राज्य पक्षले अमानवीय शैलीमा अपहरण गरेपछि मेरा मुटु रोगी पिताको छोराको वेदना सहन नसकेर निधन भयो । हिन्दु संस्कार अनुसार काजकृया गर्नुपर्ने जेठो छोरा मलाई राज्य पक्षले बेपत्ता बनाएको हुँदा कान्छो भाइ, आमा र श्रीमतीलाई सो कर्म पूरा गर्ने जिम्मेवारी आइलाग्यो । यसरी बाबुको क्रियाकर्म गर्नबाट पनि मलाई बञ्चित गराइयो ।
म तत्कालीन गलैँचा तथा ऊन विकास समिति र हालको व्यापार तथा निकासी प्रबद्र्धन केन्द्रमा एक निम्नस्तरको कर्मचारी भएका कारण राजनैतिक पार्टीसँग आवद्ध रहने कुरै थिएन । म र मेरी श्रीमती लक्ष्मी न्यौपाने मिलेर आफ्नो परिवारलाई भरण पोषणको साथ साथै आर्थिक उन्नतिको लागि सानो होटल खोली परिवारलाई दुःखजिलो गर्दै आएका थियौं । मेरो अपहरणपछि मेरी श्रीमतीलाई धेरै बाधा, अड्चन, मानसिक तनाव सहनुपर्यो । बालबच्चालगायत परिवारको भरण पोषणको सम्पूर्ण जिम्मेवारी सम्हाल्नु पर्दा धेरै मानसिक तनाव सहनु पर्यो । मानसिक तनावले गर्दा नै उनमा कहिले मुर्छा पर्ने , निद्रामा बर्बराउने, आमाको यो अवस्था देखेर छोराछोरी डराउने, कराउने र रुने गर्न थाले । करिब ९ महिनासम्म परिवारले यस्तो अकल्पनीय परिस्थितिको सामना गर्नुपर्यो ।
अनेक हण्डर र ठक्कर खाएर पनि मेरी श्रीमतीले विभिन्न व्यक्ती, मानव अधिकारवादी संघ–संस्था नागरिक समाज तथा सञ्चारमाध्यमहरूसँग पनि हार गुहार गरिन् । तर अवला नारीलाई सहयोग गर्न कोही तयार भएनन्, केवल आश्वासन मात्र दिइरहे । सरकारी स्तरबाट भन्दा बरू छरछिमेकबाट धेरै सहयोग प्राप्त भयो । खासगरी कपन गाविसका तत्कालीन अध्यक्षबाट ठूलो सहयोग पाइएकोले त्यस गुणलाई भने भूल्न सकिन्न । उहाँ धन्यवादका पात्र हुनुहुन्छ ।
पीडादायक नौ महिना व्यतित गरिसकेपछि एक रात सादा पोशाकमा रहेका हातहतियारले सुसज्जित व्यक्तिहरूले सरकारी गाडीमा राखेर आँखामा पट्टी बाँधी रातको ११ बजे मेरो परिवारको समक्ष मलाई बुझाए । कष्टपूर्ण नौ महिना बन्दी जीवन बिताउँदा खप्नु परेका पीडा त छँदै थियो, परिवारसँग भेट भएपछि मात्र ४ महिना अघि बुबाले मृत्युवरण गरेको समाचार प्राप्त भयो । यस हृदयविदारक जानकारीले म झन बढी पीडित बनें । म विहोस भएर त्यही ढल्न पुगेंछु । केही समयपछि मेरो होस फर्कियो । भोलिपल्टदेखि हिन्दु संस्कारअनुसार बाबुको काजक्रिया गरें ।
बन्दी जीवन बिताउँदा मैले धेरै प्रकारका यातनाहरू सहनु पर्यो । पाइपले कुट्ने, अध्यारो कोठामा निर्वस्त्र सुताउने, शौचालयमा सुताउने, इनारमा डुबाउने, समय समयमा करेन्ट लगाउने जस्ता कार्यले मेरो शरीर क्षीण बन्यो र आँखा पनि कम देख्न थालें । अहिले कुनै समय मेरो मानसिक सन्तुलन बिग्रिएजस्तो हुने, जिउ दुख्ने र कटकट खाने, शरीर सुन्निने साथै एउटा हात र एउटा खुट्टाले राम्रो काम नगर्नेजस्ता लक्षणहरू छन् । उपचार जारी छ, तैपनि सुधार उन्मुख छैन ।
अहिले पहिलाको सानो होटल पनि चलाउन नसकी छोड्नु परेको र निम्नस्तरको एउटा जागिरको भरमा बाँच्नु परेको छ । भविष्य अन्यौलपूर्ण छ । राज्य पक्षको आशङ्काका भरमा एउटा सानो र सुन्दर संसार तहस नहस बनेको छ । परिवारको बिल्लीबाठ भएको छ । म न्यायको खोजीमा कहाँ जाउँ वा कसलाई भनौं ? गरिवको सुनिदिने कोही छैन । जसलाई सुनाए पनि आश्वासनबाहेक केही पाइँदैन । नियत खराब नभए पनि राज्यपक्षले आशङ्काका भरमा यसरी कसैको जीवन नर्कतुल्य बनाएपछि पनि जिम्मेवारी लिने र क्षतिपूर्ति दिने कुनै निकाय भएन । आश्वासनले मात्र कसैकोे बिग्रेको घरबार र पारिवारिक स्थितिमा सुधार हुनेवाला छैन ।
अनि मैले सोचें– सम्बन्धित निकाय जिम्मेदार नबन्दा लोकतान्त्रिक व्यवस्थामा पनि पहुँच नहुने नागरिकले यसरी नै अन्यायको भूमरीमा बाँच्नु पर्नेरहेछ ।
(द्वन्द्वपीडित माधवप्रसाद न्यौपानेसँगको कुराकानीमा आधारित)
